تاریخچه بسته بندی در ایران و جهان
بسته بندي با توجه به نوع کالای بکار رفته در آن (کاغذ، شیشه، فلز، پلاستیک) داراي تاریخچه متفاوتی است ولی بطور کلی از نحوه بسته بندي کالاها تا 8000 سال پیش اطلاعات درستی در اختیار ما نیست. اما تحقیقات نشانگر آن است که از 8 قرن پیش از میلاد مسیح، کالاها با استفاده از بسته بندي پارچه اي (مسنوجات) یا در ظروف گلی و شیشه اي زمخت حمل و جابجا می شدند.
1550 سال پیش از میلاد، بطري سازي در مصر رایج شد و همزمان با آن، مردمان براي جابجاي ماکیان از سبدهاي بافته شده از برگ درختان خرما استفاده می نمودند.
چینی ها 200 سال پیش از میلاد، از پوست درخت توت کاغذ ساخته و بشکه چوبی در یونان و رم باستان رواج داشت و براي عطر و… از بطري استفاده میشد. به سبب پیشرفت صنعت شیشه سازي در سالهای بعد از 400 میلاد، محصولات شیشه اي از کیفیت بالایی برخوردار بوده و با قیمت گزاف عرضه می شدند و در این میان شیشه هاي مرغوب گرانبها تر از طلا و نقره بود. اولین بار در سال 105 میلادي در سی یانگ چین توسط (TSAI.IUN ) کاغذ ساخته شد در سال 750 میلادي صنعت کاغذ سازي به خاورمیانه و سپس به اروپا رسید. در سال 751 میلادي وقتی که سمرقند به تصرف اعراب درآمد کارخانه کاغذ سازي آن شهر در اختیار مسلمانان قرار گرفت. در سال 868 میلادي اولین نشانه هاي چاپ از چینی ها باقی مانده است.
در سال 1200 میلادي آهن و قلع اندود در بوهیما توسط کارگرانی کشف و ساخته شد و در صنعت بسته بندي بکار رفت و 3 قرن پس از آن، هنر تهیه برچسب و بافت ساکها ي کنفی رواج یافت. قدیمی ترین پوشش کاغذ چاپی از آندره اس برنادت در آلمان می باشد.
در سال 1575 میلادي آهن سفید شناخته شد ولی زمان ساخت آن در انگلیس به سال 1665 متقارن با صدور قلع به آلمان برمیگردد و در قرن 17 میلادي هنر کاغذ سازي به آمریکا رفت و همچنین اولین نوشابه گازدار بخاطر دسترسی به بطري محکم و چوب پنبه از شیشه در سال 1700 میلادي تهیه گردید. آهن سفید در سالهاي بین 1720 تا 1730 مورد مصرف زیادي داشت.
اولین قوطی فلزي با استفاده از لحیم در سال 1764 توسط کارخانه توتون سازي وارد بازار گردید. استفاده از شیشه در صنعت بسته بندي کشورهاي اروپایی از قرن 18 میلادي در انگلستان شروع و همزمان با آن از جعبه هاي لحیم شده نیز براي عرضه ( نیکلا آپرت ) مواد غذایی خشک استفاده میشد. در سال 1804 میلادي نگهدار ي مواد غذایی را به روشهاي دودي کردن ، خشک کردن و بسته بندي کمپوت و کنسرو در مرحله اول با استفاده از ظروف شیشه اي و سپس در قوطی هاي فلزي ابداع نمود.
تاریخچه بسته بندي در ایران
کشور ایران به لحاظ موقعیت استراتژیکی که در منطقه دارد از دیر باز سابقه مراودات تجاري داشته و کالاها و محصولات خود را بصورت کاروانهاي حاوي پارچه، ادویه، مصنوعات دستی به دیگر ممالک ارسال نموده است و بسته بندي این نوع کالاها نوعا از بسته بندی هاي کیسه اي همانند گونی ، چوبی ، مانند صندوق هاي مکعب مستطیل که براي مسیرهاي طولانی مناسب بوده ، تشکیل شده است. صنعت بسته بندي در ایران کمتر از نیم قرن سابقه دارد در حالی که در اروپا این صنعت دو قرن پیش راه اندازي شده و امروزه درآمد هاي قابل توجهی را براي تولید کنند گان کالاهاي صنعتی و کشاورزي تامین می کند.
صنعت بسته بندي در ایران با ساخت قوطی فلزي توسط شخصی بنام درخشان در سال 1309 هجري شمسی آغاز و تاریخچه بسته بندي مواد غذایی را نیز با همین تاریخ مقارن می دانیم و همچنین اولین کارخانه کاغذ سازي در سال 1328 در کهریزك احداث شد که کاغذ هاي باطله را براي تولید کاغذ و مقوا استفاده می نماید بعد از آن تعدادي واحد تولیدي دیگر در سایر نقاط ایران بوجود آمد . اساس صنعت کاغذ سازي در کشور بر اساس تولید خمیر و کاغذ شکل گرفت و سپس روز به روز کاملتر گردید. در سال 1330 اولین قوطی فلزي جهت بسته بندي روغن نباتی جامد بوسیله دستگاه هاي مدرن ساخته شد و در سال 1344 سیستم لاك زنی اتوماتیک در ایران نصب ومورد بهره برداري قرار گرفت.
در حال حاضر صنایع داخلی قادر به ساخت لایه بیرونی کارتن ، کاغذ هاي مورد استفاده در جعبه و کاغذ هاي حفاظت شده ، لایه هاي پلیمري براي محصولات پاستوریزه و استرلیزه می باشد. اولین کارخانه مدرن ایران در سال 1349 در هفت تپه خوزستان براي تولید کاغذ هاي تحریر با استفاده از تفاله نیشکر احداث شد. متعاقب آن کارخانه چوب و کاغذ ایران ( چوکا ) با استفاده از خمیرهاي وارداتی و خمیر هاي داخلی، کاغذ هاي کرافت و بسته بندي را تولید نمود.
