صادرات پسته ایران و نقش بسته بندی

پسته، گیاهی است نیمه گرمسیری که با شهرت خود، نام سرزمین ما را در اقصی نقاط دنیا بر زبان ها جاری میسازد و در میان همه اقلام خشکبار، به سلطان مغزها شهرت دارد. پسته ایران یکی ازبهترین پسته های دنیا از نظر مزه، طعم و بو است. ایران بزرگترین کشور تولید کننده و صادر کننده پسته در جهان  میباشد و این محصول پس از فرش دومین کالای صادراتی غیر نفتی کشورمان را تشکیل میدهد. کیفیت  پسته ایران در دنیا بر هیچکس پوشیده نیست اما علی رغم این مشخصه بسیار مهم ، سهم بازار پسته ایران بطور نسبی در حال کاهش است چون از یک سو در ساال های اخیر بازار پسته ایران شاهد به میدان آمدن یک رقیب جدی یعنی ایالات متحده بوده است که به دلیل قدرت بازاریابی آن ، سهم این کشور از بازار پسته رو به افزایش است و از سوی دیگر در ایران به کیفیت الزامی و کیفیت جذاب توجه نمیشود . عدم رعایت کیفیت الزامی یعنی صادرات انواع نامرغوب پسته و یا مخلوطی از انواع مرغوب و نا مرغوب، باعث کاهش رضایت مصرف کننده شده و عدم توجه به کیفیت جذاب یعنی عرضه محصول در بسته بندی های نامناسب و فقدان راهکار های بازاریابی اثر بخش، پسته ایران را با کاهش نسبی سهم بازار جهانی مواجه کرده است.

• میزان تولید پسته ایران طی 10 سال گذشته :

با توجه به سابقه دیرینه کشور در تولید پسته میتوان گفت بیش از 50 درصد از میزان سطح زیر کشت  جهانی این محصول در اختیار ایران بوده و مابقی آن نیز در اختیار کشورهایی چون برزیل، چین، هند و امریکا می باشد.

• میزان صادرات پسته ایران طی 10 سال گذشته :

صادرات پسته ایران از سال 1312 آغاز گردیده است و با داشتن سیر صعودی، تاکنون ایران توانسته است ، به عنوان اولین صادر کننده پسته در جهان و با صادراتی بیش از 40 درصد کل صادرات دنیا و حدود 85 درصد از تولید مطرح خود را به اکثر کشور های دنیا صادر نماید.

• بسته بندی پسته

پسته از جمله محصولاتی است که شاخص های محیطی زیادی از قبیل دما ، رطوبت نسبی ، رطوبت محصول و حشرات در آن میتوانند باعث فساد قارچی شوند .علاوه بر این پسته به دلیل میزان چربی بالا ( 50-60 درصد مغز پسته ) مستعد فاسد شدن و بد طعمی نیز میباشد . با توجه به موارد ذکر شده و وجود رقبای جدی نظیر ایالات متحده و ترکیه که در این میان سرمایه گذاری های ویژه ای انجام داده اند این مهم را باید در نظر گرفت که سرمایه گذاری به روی صنعت بسته بندی پسته انجام شود تا علاوه بر کاهش ضایعات پسته در انبار ها و طی حمل و نقل با ارائه بسته بندی های مختلف و مناسب با فرهنگ  و سلیقه های جوامع هدف بتواند ضمن حفظ جایگاه خود در زمینه صادرات این محصول با ارزش اقتصادی ، از رقبای خود بیش از پیش سبقت بگیرد.

نتایج حاصله نشان میدهد که در بسته بندی محصول پسته ایران ، صرفا جنبه حمل و نقل آن در نظر گرفته شده است و از لحاظ تبلیغی به پسته توجه چندانی نشده است و علی رغم پیشرفت روش های بسته بندی و استفاده از شیوه های نوین در دنیا عمدتا در ایران از بسته بندی معمولی با روش تخلیه هوا (تحت خلاء ) استفاده میشود. لذا پیشنهاد میشود از بسته بندی با اتمسفر کنترل شده که ضمن افزایش مدت نگهداری پسته تازه ، مانع رشد قارچ ها که از مهمترین مشکلات صادرات  این محصول بحساب می آید میشود و از کیسه های پلاستیکی چند لایه ،AOH  و زیب دار که بازار پسندی و سازگاری بهتری با این محصول دارند استفاده گردد.

بنابراین صادر کنندگان کشور ما باید ضمن ارتقاء بسته بندی پسته همگام با فناوری های روز دنیا  بسته بندی های رایج در بازار های هدف و اشکالی را که برای خریداران خارجی مطلوب تر است را شناسایی و بهترین نوع بسته بندی را طراحی و تولید کنند .