بسته بندی و نقش آن در صنایع غذایی

بسته بندی مواد غذایی عبارت است از هنر و علم آماده سازی مواد غذایی برای انبار کردن و در نهایت فروش است. بسته بندی باید تا حد امکان ساده و ارزان باشد ضمن اینکه اهداف اولیه بسته بندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت را نیز دارا باشد.
بسته بندی مواد غذایی در بازاریابی صنعت مواد غذایی نیز بسیار با اهیمت است. هیمن طور بسته بندی های غذایی جهت جلوگیر از آسیب و دستکاری های احتمالی مواد غذایی به هنگام حمل و نقل نیز مورد استفاده قرار میگیرد.

کیفیت بسته بندی به لحاظ تبلیغات موثر و حفظ ارزش های ماده ی غذایی بسیار با اهمیت زیرا که بسته بندی به نوعی نماینده معرفی یک برند است که به طور مستقیم با مشتریان در ارتباط است. کامل پک به عنوان تیمی متخصص طراحی و چاپ انواع بسته بندی های هارباکس باکیفیت خود توانسته بسته بندی هایی خاص و ویژه ای را برای مشتریان خود طراحی و تولید کند.

ویژگی های یک بسته بندی مناسب

با عنایت به این که مواد بسته بندی توسط ماشین های مختلف فرآیند می شوند بنابراین خواص دیگری نیز باید داشته باشند که عبارتند از: نرمش، قابلیت پذیرش چاپ، قابلیت استفاده در ماشین های لفاف، قابلیت دوخته شدن در حرارت، شکل پذیری به کمک باد یا خلاء و یا فن آوری های حرارتی. خواص مطلوب دیگری که به ویژه از دیدگاه صنایع غذایی مهم هستند عبارتند از: شفافیت، نفوذپذیری یا غیر نفوذپذیری محصول نسبت به بخار آب و گازهای دی اکسید کربن ، اكسيژن و نیتروژن.

مهم ترین ویژگی های آن به شرح زیر است:

شفافیت و درخشش سطح آن برای رضایت و جلب نظر مصرف کننده
کنترل در انتقال سایر گاز ها
تحمل تغییرات درجه حرارت به هنگام نگهداری و استفاده
فقدان مواد سمی
ارزان بودن
مقاومت در مقابل ضربه

اصول بسته بندی های غذایی

از بسته بندی های غذایی در موارد زیادی استفاده میشود، از مواد غذایی خشک تا مرطوب حتی انواع ادویه جات نیاز به بسته بندی های مناسب دارند. ازآنجایی که تمام مواد غذایی باید به لحاظ سلامت و نظافت مورد تایید باشند بنابراین استفاده از یک بسته بندی مناسب ضروری است. به همین منظور متناسب با انواع مواد غذایی بسته بندی مناسبی طراحی و تولید میشود.

بسته بندی مواد کنسروی : از قدیمی ترین نوع بسته بندی است که در انواع میوه ها و سبزیجات بعد از دیدن حرارت داخل شیشه ی پلمپ ریخته میشود که از ورودی هوا جهت ماندگاری طولانی تر مواد غذایی ضمن حفظ ارزش های آن جلوگیری شود.
منجمد سازی : یکی دیگر از رایج ترین نوع بسته بندی های غذایی انجماد است. در این نوع بسته بندی با توجه به نوع موادغذایی پس از حرارت یا بدون حرارت مواد مورد نظر را به نقطه ی انجماد میرسانند.
کنسرو کردن صنعتی : بسیار از موادغذایی را مانند گوشت، سبزیجات، میوه ها را در کارخانه های مواد غذایی با فناوری های روز با کمترین آسیب به ارزش های مواد غذایی کنسرو میکنند.
(کنسرو کردن فرآیندی است مواد غذایی در ظروف مخصوص حرارت داده میشوند و در شرایط بی هوازی حفظ میشود.)

مزیت های بهترین بسته بندی غذایی

بسته بندی به طور کلی برای مواد غذایی هم از لحاظ جلب اعتماد مشتری و در نتیجه فروش بیشتر محصول نقش دارد هم به مواد غذایی ویژگی های را به آن می افزاید.

ویژگی های بسته بندی به شرح زیر است:

برند سازی : استفاده بسته بندی امکان استفاده از برچسب و یا چاپ نام برند و تمام اطلاعات لازم را جهت فروش بهتر و جلب اطمینان مشتریان را ممکن میسازد.
افزایش عمر مواد غذایی: بسته بندی های غذایی از حمل تا رسیدن به دست مصرف کننده در حفظ سلامت مواد غذایی نیز بسیار حائز اهمیت هستند.
تامین ایمنی مواد های غذایی: بسته بندی برای مواد غذایی به گونه ای باید انتخاب شود که برای سلامت مصرف کننده ضرری نداشته باشد و به خوبی از کیفیت و ارزش های آن حفاظت کند.
حمل آسان: مواد غذایی به سبب ویژگی هایی که دارد به صورت پک یا بسته بندی های مناسب نوعشان موجب حمل و نقل آسان

انواع بسته بندی های غذایی

باتوجه به تنوع مواد غذایی و حالت های مختلف آن از بسته بندی های مختلفی استفاده میکنند. این نوع بسته بندی باید متناسب با ماهیت مواد غذایی در عین حفظ سلامت مواد غذایی انتخاب شود.

بسته بندی آپستیکی: آسپتیک از جنس کاغذ، پلی اتیلن و آلمینیوم با لایه ی داخلی محکم از پلی اتیلین تولید میشود. این نوع بسته بندی مناسب غذاهای استریل شده است مانند: شیر، نوشیدنی های تهیه شده ازشیر و سایر مواد غذایی فن آوری شده ای که زمان نگه داری آن طولانی است.
بسته بندی کاغذی : این نوع بسته بندی به دلیل بازیافت و قابلیت چاپ مناسب، انعطاف پذیری و هزینه های کم طرفداران زیادی دارد. از معایب این نوع بسته بندی حساسیت بالای آن به رطوبت است.
شیشه : یکی از قدیمی ترین نوع های بسته بندی غذایی است که میشود گفت از سالم ترین نوع های بسته بندی غذایی نیز محسوب میشود. اما از معایب این نوع بسته بندی به وزن زیاد و حساسیت به شکستن و گرما میتوان اشاره کرد.
بسته بندی سینی : بسته بندی سینی از مواد مختلفی چون مقوا ساخته میشود که معمولان در نگه داری مواد غذایی نقش دارد. مواد غذایی نظیر گوشت ها، انواع دانه، نوشیدنی ها بر روی آن حمل میشوند.
کیسه : کیسه ها از پرمصرف ترین نوع بسته بندی های غذایی است که در آن انواع مواد غذایی نگه داری میشود و با زیپی در سر کیسه مواد غذایی از واکنش های محیطی در امان میماند.
جعبه های بسته بندی: این نوع بسته بندی قابلیت حمل و نقل مواد غذایی را بسیار بالا میبرد و از جنس های مختلفی جون فلز، چوب، فیبر تولید میشود.
قوطی: این نوع بسته بندی برای موا غذایی سیال بسیار مناسب است که ضمن حفظ سلامت و کیفیت، حمل و نقل آسان انواع نوشیدنی ها را فراهم میکند.
دیگر استفاده های قوطی در بسته بندی انواع مرکبات، انواع کمپوت های کارخانه ای است که نفوذ ناپذیری، مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی و دما از مزیت های این نوع بسته بندی هستند.
کارتن ها: این نوع بسته بندی به طور معمول برای مواد غذایی خشک مورد استفاده قرار میگیرد. از کارتن بیشتر به عنوان بسته بندی هایی که در تماس مستقیم با مواد غذایی نیست استفاده میشود. آسپتیک ها از نوع این نوع بسته بندی ها به شمار می رود. جنس کارتن های بسته بندی به طور معمول از کاغذ های ضخیم مقوایی استفاده میشود.
بسته بندی پلیمر : مقاومت بالا، وزن مناسب، حالت پذیری خوب، تولید آسان و قیمت مناسب از ویژگی های پر طرفدار بودن این نوع بسته بندی است.

فن آوری های مورد استفاده مواد غذایی در بسته بندی

ورق های خوراکی عایق برای کند کردن انتقال رطوبت بین اجزا تشکیل دهنده یک ماده غذایی که دارای فعالیت آبی متفاوت هستند.
گیرند های اکسیژن برای کند کردن اکسیداسیون چربی ها.
گیرند های دی اکسید کربن.
گیرند های بو های نامطبوع.
ورقه های حساس به میکروویو که برای افزایش سطح برخی از مواد غذایی مانند ورق های سیب زمینی ، انواع نان ها و ذرت باد کرده در محیط های گرم مورد اسفاده قرار می گیرند.
نشانگرهای انجام فرآیند میکروویو.
ورقه های منتشر کننده بخار.
نشانگر های حرارت دیدگی بیش از حد مواد غذایی که شرایط نامناسب فرایند حرارتی را آشکار می سازند.
ارزیابی کننده تغییرات زمان – درجه حرارت برای نشان دادن میزان کاهش قابلیت نگهداری مواد غذایی که در جریان توزیع آنها ممکن است اتفاق بیفتد.

هدف از بسته بندی مواد غذایی چیست؟

بسته بندی غذایی جهت اهداف گونا گونی مورد استفاده قرار میگیرد اما اصیلی ترین هدف بسته بندی های غذایی حفظ سلامت مواد غذایی و جلوگیر از آسیب های احتمالی به هنگام حمل و نقل است. بنابراین باید به هنگام انتخاب و طراحی مناسب نوع موا غذایی باید اقدام به سفارش بسته بندی مناسب آن کنیم تا به تمام اهداف خود از بهترین بسته بندی غذایی دست یابیم.