طراحی بسته بندی و فناوری های جدید – قسمت اول

نقش بسته بندی کالا تنها حفاظت از کالا نمی باشد، بلکه بسته بندی درک مصرف کنندگان از محصول توسعه داده و محصول و تولیدکننده آن را نمایان تر می کند، تصویر نشان تجاری (برند) را تقویت میکند، مشتریان کنونی را حفظ  و افراد جدیدی را جذب می کند ، فروش محصول را مقرون به صرفه تر کرده و حاشیه رقابتی محصول و در نهایت سود را افزایش می دهد. عناصر مهم در ابلاغ این پیام ها شامل : خود بسته محتوی محصول، عناصر طراحی مثل گرافیک، رنگ، تصویر زمینه، خط نوشتار و نوع چاپ، طراحی لفاف، اطلاعات چاپ شده و نو آوری در تولید بسته بندی است. بسته بندی اخرین فرصت فروشندگان برای جلب نظر مصرف کننده است و در واقع فروشنده نهایی به شمار می آید. البته موارد دیگری هم هستند که میتوانند اثر بسته بندی را کم رنگ کنند . مثلا موقعیت ایده آل قفسه میتواند آشکارا بودن را حدود 76 درصد افزایش داده و قدرت بسته بندی را که باعث فروش می شود، متوقف کند (چیدمان محصول در قفسه بالایی 35 درصد توجه بیشتری نسبت به قفسه پایینی جلب میکند ). بسته بندی می تواند احساس اولیه مصرف کننده از یک نشان تجاری،کیفیت یا ارزش آن را نه تنها در نقطه خرید بلکه در هنگام مصرف نیز تعیین کند.

• نقش طراحی بسته بندی بر انتخاب مصرف کننده :

مصرف کنندگان از طراحی بسته بندی محصول استفاده می کنند تا صفات محصول را نشان دهند. به عنوان مثال مصرف کنندگان تلقی مثبت نسبت به بسته هایی دارند که دارای تصویر محصول باشد . در تایید اهمیت شاخص های طراحی بسته بندی بر روی درک مصرف کننده ،گروهی از محققین به مطالعه اثر طراحی بسته بندی روی درک مصرف کنندگان فرآورده های لبنی پرداختند. نتایج نشان دادند که رنگ ، طرح بندی و تصویر به ترتیب شاخص هایی هستند که شدیدا درک مصرف کننده را تحت تاثیر قرار میدهند و بیشترین تاثیر روی تصمیم گیری در هنگام خرید دارند؛ اما شاخص های غیر برجسته ای مانند نوع چاپ، شکل و مواد بسته بندی، تاثیر چندانی روی درک مصرف کننده از خرید بر جای نگذاشت. عواملی مانند نام تجاری، نشان سلامتی و متن نوشتار هم در مرحله بعدی اهمیت قرار داشتند.

• خواسته های مصرف کنندگان از بسته بندی :

خریدارن در انتخاب محصولات دارای سهولت مصرف، به دنبال قابلیت حمل، سهولت نگهداری، فواید سلامتی و طعم خوب هستند. همچنین خواهان محصولات سالم و ایمن با ارزش اقتصادی مناسب و بسته بندی های مقاوم به ناخن زدن (دستکاری) می باشند. این محصولات به سادگی  و از مواد سازگار با محیط زیست ساخته میشوند و مواد نگهدارنده کمتری دارند. بر اساس گزارشات کمیسیون اروپا در سال 2014 ، 96 درصد از شهروندان اروپایی از شرکت ها خواستار ابتکارات بیشتری در گسترش بسته بندی قابل بازیافت و محدود نمودن ضایعات پلاستیکی بودند. بطور خلاصه میتوان گفت که مصرف کنندگان بسته هایی را ترجیح میدهند که حداکثر استفاده ممکن را به آنها برساند.

• خواسته های فرآوری کنندگان از بسته بندی :

فرآوری کنندگان و مصرف کنندگان علایق متفاوتی دارند که باعث ایجاد اختلاف در اولویت های طراحی بسته بندی و تولید می شوند. مهمترین تمایلات بسته بندی مناسب برای فراوری کنندگان در سال 2004 به ترتیب عبارتند از : ایمنی محصول، هزینه مواد، سرعت بالای خط تولید اتوماسیون بهتر خط تولید، راحتی مصرف کننده، نیازهای رهگیری و ردیابی، مواد جدید بسته بندی، بسته بندی تخصصی تر و برچسب گذاری و کد گذاری . از بین این موارد فقط راحتی مصرف کننده نگرانی کلیدی مصرف کنندگان است بقیه بیشتر پاسخگوی سازندگان و عوامل توزیع تا انتخاب مصرف کننده می باشد.